Marian Brandys (1912–1998), pisarz historyczny, eseista i dziennikarz. Studiował ekonomię i prawo na Uniwersyte¬cie Warszawskim. Walczył w kampanii wrześniowej 1939 roku w grupie generała Kleeberga. W latach 1939–1945 był jeń¬cem oflagów niemieckich. Od 1945 roku pracował jako dzien¬nikarz, pisząc reportaże, felietony i recenzje. Był człon¬kiem Polskiego PEN Clubu i Związku Literatów Polskich. Laureat wielu nagród, m.in. nagrody państwowej (1950, 1953, 1974 nagroda I stopnia za eseistykę historyczną); nagrody polskiego PEN Clubu (1980) i nagrody paryskiej „Kultury” im. Z. Hertza (1982).

Był mężem Haliny Mikołajskiej – aktorki, członkini Komitetu Obrony Robotników. Związał się z opozycją demokratyczną, w roku 1976 podpisał „List 101” (protest przeciwko projektowanym zmianom w konstytucji PRL); od tego czasu szykanowany przez władze PRL (m.in. czasowo objęty zakazem druku).

Zasłynął jako autor reportaży historycznych: Kozietulski i inni (1967); Koniec świata szwoleżerów t. I–V (1972–1979); pisał utwory dla młodzieży: Śladami Stasia i Nel (1961) i Z panem Biegankiem w Abisynii (1962) . Jest także autorem powieści biograficznych: Nieznany Książę Poniatowski (1960); Oficer największych nadziei (1964) i Generał Arbuz (1988). Wątki autobiograficzne zawarł w: Moje przygody z historią (1981), Moje przygody z wojskiem (1992), Dziennik 1972 (1997), Dziennik 1976–1977 (1996), Dziennik 1978 (1997).

Atmosfera tych dni, a w szczególności terroru stosowanego wobec Haliny, znalazła literacko-pamiętnikarski wyraz w pięknym utworze jej męża, Mariana Brandysa, „Od dzwonka do dzwonka” w tomie „Moje przygody z historią” (1981) .

J.J. Lipski KOR, Londyn 1983